Ben je als moslima wel welkom in een punkmoshpit?
Punkmoslima’s
Op 13-jarige leeftijd ontvlamde bij Süeda Isik de liefde voor ruige muziek dankzij de soundtrack van superheldenfilm ‘Iron Man’. Haar route door het punklandschap stippelde ze zelf uit, voorbeelden van andere moslimmeisjes zag ze zelden.
Zangeres Saira (Sarah Kameela Impey), drummer Ayesha (Juliette Motamed) en gitarist Amina (Anjana Vasan) tijdens een optreden van hun band Lady Parts.
Een feelgoodcomedyserie hoort je niet treurig achter te laten, toch zat ik na de laatste aflevering van We Are Lady Parts in een plasje tranen. Niet omdat de Britse serie slecht is, maar omdat ik voor het eerst vijf vrouwen zag die op mij leken. In We Are Lady Parts zie je hoe vijf vrouwen allemaal op hun eigen manier hun moslimidentiteit samenbrengen met hun liefde voor knarsende muziek, ze spelen samen in punkband Lady Parts. Ik was op voorhand een beetje sceptisch, om mezelf te beschermen. Moslimvrouwen worden zo vaak verkeerd afgebeeld in films en series. Soms zijn ze een ‘gevaar voor de westerse maatschappij’, bijvoorbeeld in scènes waar een knappe acteur een volle trein redt van een terrorist met een hijab. Dan worden ze weer afgeschilderd als ‘onderdrukte vrouwen’ die afstand moeten nemen van hun religie en hijab voor ‘echte liefde’. Voor veel moslimvrouwen staan dergelijke stereotypen ver af van de werkelijkheid. Maar nu zag ik opeens vijf vrouwen in wie ik mezelf wél kon herkennen. En dat doet ertoe. Ik voelde me als jong meisje vaak een beetje alleen en uitzonderlijk. Ik weet nog dat ik als 13-jarige op mijn eerste metalconcert stond en kotsmisselijk was van de zenuwen omdat ik niemand anders zoals ik kon zien. Hoorde ik er wel thuis? Was ik wel welkom? Süeda Isik voor een moshpit tijdens het Baroeg Open Air festival in 2018. Foto Brian van RensenHet traantje dat ik liet bij het bekijken van We Are Lady Parts was uit jaloezie. Jonge, punklievende moslimmeisjes hebben nu deze vrouwen ter inspiratie; vijf personages die het punkbestaan een plekje geven in hun leven als vrouw van kleur en moslim. Terwijl de ene wel een hoofddoek wil dragen, kiest de andere ervoor om dat niet of anders te doen. En dat is ook precies wat ik in mijn eigen omgeving zie. Stappen richting het ruige Omdat ik weinig voorbeelden had, stippelde ik mijn pad in de rockwereld maar zelf uit. De eerste stap richting het ruige zette ik toen ik superheldenfilm Iron Man uit 2008 zag. Ik was 13 jaar oud en mijn jonge oren maakten kennis met de muziek van Black Sabbath en AC/DC op de soundtrack. Bij het horen van de nummers voelde ik de adrenaline door mijn lichaam gieren. De poorten van Heavy Metal zwaaiden wijd open en het hellevuur openbaarde zich als een oneindige bron van energie en sterke gitaarriffs. Mijn overstap van de metal naar de punkwereld vond plaats in het Berlijnse crustenkamp Køpi. De crustpunkscene, nauw verbonden met de krakersbewegingen, kenmerkt zich vooral door activisme. Op mijn twintigste verjaardag namen twee vrienden me mee naar de show van de Zweedse hardcoreband Crutches. Onder het genot van een literfles water (het enige non-alcoholische drankje dat ze hadden) ontmoette ik er punkers uit verschillende hoeken van de wereld. Toen ik zei dat het mijn verjaardag was, mocht ik rekenen op een dikke knuffel. Als dit punk was, dan had ik mijn thuis gevonden. Punk is voor mij het doen waar je zin in hebt en waar je in gelooft. Tussen al de misfits op het crustenkamp voelde mijn hijab als een keiharde kreet van eigenzinnigheid en vrijheid. De ingetogen Amina repeteert een nummer in We Are Lady Parts.
Die eigenzinnigheid en vrijheid die zo belangrijk zijn binnen de punkscene zie je in We Are Lady Parts terug in de unieke manier waarop de vijf bandleden zich uiten. Hoofdpersonage Amina rockt in ietwat tuttige kleding de tofste gitaarsolo’s. De bandmanager Momtaz draagt een nikab waar ze haar eigen draai aan geeft door er platformschoenen in gothicstijl onder te dragen. Wanneer gevraagd wordt waarom ze het islamitische kledingstuk draagt, antwoordt ze dat het haar dichter bij God brengt en erg zelfverzekerd laat voelen. Verbroedering Punk staat voor mij ook voor verbroedering, het gevoel dat ontstaat als je met z’n allen staat te springen op muziek die je hart sneller laat kloppen. In december reisde ik af naar Glasgow om er een aantal van mijn favoriete punkbands te zien. Tijdens de show van de Londense punkband Chubby and the Gang droeg de vocalist een liedje aan me op, want hij vond dat er geen plek was bij zijn optreden voor discriminatie of xenofobie. Dit verbroederende gebaar van hem bevestigde nogmaals waarom ik zo verliefd kon zijn op punk.
Het voelde extra bijzonder omdat in de punkwereld niet iedereen even openstaat voor moslima’s, ondanks de punkinstelling dat je iedereen accepteert die jou accepteert. Ook dat weet We Are Lady Parts zeer adequaat te adresseren. Als bandmanager Momtaz bij een kroeg smeekt of ze een podium willen bieden aan haar band, wordt haar de vraag gesteld: „Als iemand je dwingt om dat [haar nikab] te dragen, moet je het zeggen.” Een opmerking die ik zelf erg vaak over mijn hijab ontvang van pseudo-verlossers en die ook tijdens concerten soms in mijn oor wordt geroepen. Maar Momtaz laat zich niet uit het veld slaan. Ze kruipt in de slachtofferrol waarin de vraagstellers haar duwen, en antwoordt dat ze haar het beste kunnen helpen door een optreden voor haar band te regelen, „anders loopt het echt niet goed af met me”.
We Are Lady Parts is zeker niet perfect. Zo speelt zelfs in deze vooruitstrevende productie geen enkele vrouw mee die in het echte leven een hoofddoek draagt. Toch ben ik opgelucht na het zien van de serie. Terwijl ik in mijn eentje erachter moest komen wat mijn plekje in de moshpit was, hebben jonge moslima’s tegenwoordig een entertainende serie die toont dat iedereen er welkom is.
Check out video op YT : https://youtu.be/MPqzoAjxvl4
Bron: NRC 4 januari